Steeds meer mensen met leptospirose

Net als in voorgaande jaren is het aantal patiënten met leptospirose (waaronder de ziekte van Weil) hoog. Voor 2014 waren er jaarlijks rond de 30 patiënten. In 2015 ging het om 90 patiënten, vergelijkbaar met 2014. De stijging is in heel West- Europa te zien. Dat blijkt uit de Staat van Zoönosen 2015 (pdf 88 pagina’s) die op 1 december 2016 is gepubliceerd. Verder geeft deze editie een inzicht in risico’s van zoönosen op boerderijen met nevenactiviteiten en maatregelen om ziekte te voorkomen.

Leptospirose. In Nederland zijn kleine knaagdieren, zoals ratten en muizen de belangrijkste verspreider van leptospirose. De urine van besmette ratten komt terecht in oppervlaktewater en modder. Zo is in Nederland bij enkele deelnemers van een zogeheten mud-run (modderloop) leptospirose vastgesteld. Deze ziekte, waarvan de ziekte van Weil de meest ernstige vorm is, komt de afgelopen jaren ook in andere landen in West-Europa vaker voor. Dit hangt mogelijk samen met de milde winters en natte zomers en toename van het aantal ratten.

Leptospirose (dat onder meer ook wel rattenziekte, melkerskoorts, of modderkoorts wordt genoemd) is een infectie die wordt veroorzaakt door spiraalvormige bacteriën van het geslacht Leptospira. Soms zijn er helemaal geen symptomen, maar symptomen kunnen variëren van licht, zoals hoofdpijn, spierpijn en koorts, tot ernstig, zoals bloeding in de longen of hersenvliesontsteking. Als de patiënt door de infectie geel wordt en lijdt aan nierfalen en bloedingen, wordt gesproken van de ziekte van Weil. Is er sprake van hevige bloeding in de longen, dan wordt gesproken van een ernstig pulmonale-hemorragiesyndroom.

(Foto Amstelveenweb.com - 2012)

Een jong meisje bezoekt de koeien van een melkboer in Ouder-Amstel tijdens de 6de Amstellanddag op 3 juni 2012

Huidschimmel. Verder is in 2015 een opmerkelijke stijging gemeld van het aantal cavia’s met een huidschimmelinfectie. Ook mensen, en vooral kinderen, kunnen hiermee besmet raken en ringworm krijgen. Infectie met deze schimmel is op zich niet ernstig, maar kan erg vervelend zijn en is soms moeilijk te behandelen. Als deze huidschimmel zich voordoet bij mensen, is het mogelijk, dat een thuisgehouden cavia de bron van de besmetting is.

Rauw vlees. Het voeren van rauw vlees en organen aan honden en katten is in opkomst. Omdat de dieren besmet kunnen raken met parasieten en bacteriën, zoals Salmonella, wordt afgeraden om pups rauw vlees en organen te voeren. Zulke ziekteverwekkers kunnen vervolgens doorgegeven worden aan mensen. Dit zou een risico kunnen zijn voor kinderen, ouderen, zwangeren, of mensen met een verzwakt immuunsysteem.

Nevenactiviteiten op de boerderij. Het aantal boeren, dat ‘er iets bij doet’ op de boerderij neemt sterk toe. Voorbeelden van deze nevenactiviteiten zijn zorgboerderijen, agrotoerisme, zelfzuivelaars met winkel en agrarische kinderdagopvang. Hoewel de risico’s op ziekte over het algemeen klein zijn, heeft de sector enkele maatregelen genomen om de risico’s van besmettingen met ziekteverwekkers te beperken. Voorbeelden zijn keurmerken met aandacht voor optimale hygiëne, het aanleggen van plekken om de handen te wassen en het advies voor zwangere vrouwen om uit de buurt te blijven van schapen en geiten die net hebben gelammerd. In deze Staat van Zoönosen staat een inventarisatie van de risico’s en verschillende bestaande maatregelen.

Staat van Zoönosen. Zoönosen zijn infectieziekten die van dier op mens kunnen worden overgedragen. De zoönosen die voor Nederland van belang zijn, worden jaarlijks in de Staat van Zoönosen op een rij gezet, in dit geval over het jaar 2015. Het rapport werd op donderdag 1 december 2016 gepresenteerd op het 10de Nationale Zoönosensymposium, dat werd georganiseerd door het RIVM en de NVWA.