UWV voerde 1.239 WIA-beoordelingen uit in 2022 door coronaklachten

In de eerste negen maanden van 2022 heeft Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) 1.239 WIA-beoordelingen (Wet werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen) uitgevoerd bij mensen met langdurige coronaklachten. In het merendeel van de gevallen zijn zij volledig arbeidsongeschikt verklaard. Dat blijkt uit de meest actuele gegevens over de WIA-beoordelingen van cliënten met coronaklachten als hoofddiagnose.

Werknemers die twee jaar ziek zijn en daardoor niet of minder kunnen werken hebben mogelijk recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering, in het kader van de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA). UWV bepaalt of mensen daarvoor in aanmerking komen. Bij de WIA-beoordelingen kijkt een verzekeringsarts naar de beperkingen en de (resterende) arbeidsmogelijkheden van een cliënt. Een arbeidsdeskundige kijkt vervolgens welk werk iemand nog kan doen en hoeveel hij daarmee kan verdienen ten opzichte van zijn oude loon, de zogeheten restverdiencapaciteit. De achteruitgang ten opzichte van dat oude loon bepaalt de mate van arbeidsongeschiktheid. Dit verklaart ook dat bij mensen met vergelijkbare klachten de WIA-beoordeling tot een verschillende uitkomst kan leiden. Wie minder dan 35 % arbeidsongeschikt is, heeft geen recht op een WIA-uitkering.

Meeste mensen volledig arbeidsongeschikt. In juni maakte UWV voor het eerst gegevens bekend over de WIA-beoordelingen die UWV sinds begin dit jaar doet bij mensen die al twee jaar ziek zijn vanwege coronaklachten. In de eerste vijf maanden van 2022 waren 736 beoordelingen gedaan. Sindsdien is het aantal gestegen naar in totaal 1239 beoordelingen eind september. Maart is nog steeds de maand met de meeste beoordelingen, 240. Daarna daalde het aantal beoordelingen naar 85 in juni, maar inmiddels lijkt er weer sprake van een stijging, met 108 beoordelingen in juli, 126 in augustus en 184 in september 2022.

Het beeld met betrekking tot de uitkomst van de beoordelingen is vrijwel onveranderd ten opzichte van de cijfers tot en met mei. In 84 % van de gevallen wordt een uitkering toegekend, dat was 85 %. In een klein aantal gevallen, 9 % van het totaal, betreft het dan een zogeheten IVA-uitkering vanwege volledige én duurzame arbeidsongeschiktheid. In de meeste gevallen, 50 % van het totaal, betreft het een zogeheten WGA 80-100 uitkering waarbij iemand op dit moment volledig arbeidsongeschikt is, maar verbetering van de belastbaarheid niet wordt uitgesloten. Bij 25 % van de mensen wordt een uitkering toegekend vanwege gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid (WGA 35-80).

Zo’n 16 % van de mensen is minder dan 35 % arbeidsongeschikt en heeft daarom geen recht op een WIA-uitkering. Dat betekent niet dat deze cliënten geen klachten hebben, het betekent alleen dat ze met de arbeidsmogelijkheden die er nog zijn minstens 65 % van hun oude loon kunnen verdienen. De wet bepaalt dat er geen recht is op een arbeidsongeschiktheidsuitkering als de achteruitgang in loon minder dan 35 % is.

Wetenschappelijk onderzoek naar impact corona op arbeidsongeschiktheid. ‘Ook de nieuwe cijfers laten weer zien dat de impact van langdurige coronaklachten, het post-COVID-syndroom, op het leven van mensen groot is’, zegt Chantal Gielen, medisch adviseur bij UWV. ‘Dat is ook wat onze verzekeringsartsen in de spreekkamer zien. Als UWV nemen we dit heel serieus. Dat doen we door te zorgen dat onze artsen op de hoogte zijn van de laatste kennisontwikkelingen op dit gebied, maar ook door zelf wetenschappelijk onderzoek te initiëren. Want deze cijfers geven een eerste beeld, maar wij willen graag dieper kijken naar de maatschappelijke gevolgen.’

Daarom loopt er vanuit UWV een landelijk onderzoek naar de maatschappelijke impact van de COVID-19 pandemie op de arbeidsongeschiktheid en de gevolgen voor gezondheid en participatie. Het onderzoek is vanuit district Limburg opgezet in samenwerking met het Zuyderland ziekenhuis. De eerste resultaten van het onderzoek worden op korte termijn verwacht. Daarnaast is er onderzoek gedaan naar de belemmeringen die patiënten met het post-COVID-syndroom ervaren. Hiervoor is samengewerkt met C-support, de organisatie die patiënten met langdurige coronaklachten ondersteunt. Ook die resultaten worden binnenkort verwacht.

Lange COVID (ook bekend als post-COVID-19 syndroom, post-COVID-19 aandoening, post-acute sequelae van COVID-19 (PASC), of chronisch COVID-syndroom (CCS) is een aandoening die wordt gekenmerkt door langdurige gezondheidsproblemen die aanhouden of verschijnen na de typische herstelperiode van COVID-19. Hoewel er onderzoek wordt gedaan naar lange COVID, is er vanaf mei 2022 geen consensus over de definitie van de term. Lange COVID is beschreven als een aandoening die bijna elk orgaansysteem kan aantasten en verdere aandoeningen (sequelae) kan veroorzaken, waaronder aandoeningen van het ademhalingsstelsel, aandoeningen van het zenuwstelsel en neurocognitieve aandoeningen, psychische aandoeningen, stofwisselingsstoornissen, cardiovasculaire aandoeningen, gastro-intestinale aandoeningen, pijn aan het bewegingsapparaat en bloedarmoede.

De meest gemelde symptomen van lange COVID zijn vermoeidheid en geheugenproblemen. Er zijn ook veel andere symptomen gemeld, waaronder malaise, hoofdpijn, kortademigheid, anosmie (reukverlies), parosmie (vervormde reuk), spierzwakte, lage koorts en cognitieve disfunctie. In het algemeen wordt het standaard beschouwd als een diagnose van uitsluiting.

Schattingen van de invloed van lange COVID variëren op basis van definitie, bestudeerde populatie, bestudeerde tijdsperiode en methodologie, over het algemeen tussen 5% en 50%. Gezondheidssystemen in sommige landen en rechtsgebieden zijn gemobiliseerd om met deze groep patiënten om te gaan door gespecialiseerde klinieken op te zetten en advies te geven.