Vaccinatie van ouderen vanaf 60 jaar tegen pneumokokken geadviseerd

De Gezondheidsraad adviseert Paul Blokhuis (CU) staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ouderen vanaf 60 jaar vaccinatie aan te bieden tegen pneumokokken. Dit voorkomt lang niet alle ziekte door pneumokokken, maar vermindert wel het aantal ziekenhuisopnames en sterfgevallen.

Jaarlijks komen zo’n 2.600 tot 5.600 ouderen in het ziekenhuis terecht met een pneumokokkenlongontsteking en ongeveer 1.800 met invasieve pneumokokkenziekte. Gemiddeld overlijdt 15% van deze patiënten. Door vaccinatie kan dit aantal ziekenhuisopnames en sterfgevallen aanzienlijk verminderen. Daarom adviseert de Gezondheidsraad ouderen van 60 tot en met 75 iedere vijf jaar te laten vaccineren met het vaccin PPV23. Deze vaccinatie voorkomt lang niet alle ziekte door pneumokokken, maar brengt ook nauwelijks risico’s met zich mee en is kosteneffectief. Dit schrijft de raad aan de staatssecretaris van VWS. De gezamenlijke, verbindende notitie van Zorginstituut en Gezondheidsraad is hier beschikbaar.

Veel mensen dragen pneumokokken bij zich zonder ziek te worden. De pneumokok kan echter ernstige ziekten en sterfte veroorzaken. Jonge kinderen zijn de voornaamste dragers en verspreiders van pneumokokken in de bevolking. Vooral kinderen, ouderen (vanaf 60 jaar) en mensen met een minder goed werkend immuunsysteem zijn vatbaar voor ziekte door pneumokokken. In Nederland wordt vaccinatie tegen pneumokokken aanbevolen voor mensen uit risicogroepen en kinderen.

De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft de Gezondheidsraad gevraagd, of ook ouderen tegen de pneumokok gevaccineerd zouden moeten worden. In veel EU-landen gebeurt dit al. De Commissie Vaccinaties van de raad heeft zich over deze vraag gebogen. De commissie adviseert ouderen vanaf 60 jaar vaccinatie aan te bieden met het vaccin PPV23, dat beschermt tegen 23 relatief veel circulerende serotypen van de bacterie. Vaccinatie zou iedere vijf jaar herhaald moeten worden tot en met de leeftijd van 75 jaar.

De commissie adviseert 60-plussers vaccinatie tegen pneumokokken aan te bieden met het vaccin PPV23. De eerste vaccinatie zou bij 60 jaar kunnen plaatsvinden met herhaling op 65-, 70- en 75-jarige leeftijd. Vaccinatie met PPV23 leidt tot een aanmerkelijke vermindering van de sterfte en de ziektelast door pneumokokken tegen relatief geringe kosten. De commissie vindt enige overheidsbemoeienis bij deze vaccinatie op zijn plaats.

Pneumokokkose, of pneumokokkenziekte is een verzamelnaam voor ziekten die worden veroorzaakt door een bacterie, de pneumokok. De bacterie is van mens op mens overdraagbaar. De bacterie bevindt zich gewoonlijk in de neusholte van gezonde mensen zonder ziekteverschijnselen te geven. De pneumokok kan luchtweginfecties veroorzaken zoals oorontsteking en longontsteking. De bacterie kan ook ernstige invasieve infecties zoals bloedvergiftiging en hersenvliesontsteking veroorzaken. Vaccinatie tegen pneumokokken wordt aan alle kinderen in Nederland aangeboden via het Rijksvaccinatieprogramma.