Vuurwerk zorgt voor smog

In de eerste uren van 2009 is in grote delen van Nederland smog door fijn stof (PM10) gemeten, meldt een bericht van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. De oorzaak is de grote hoeveelheid vuurwerk die tijdens de jaarwisseling traditioneel werd afgestoken. Vooral in stedelijke gebieden waren de fijn stof concentraties in de eerste uren na middernacht sterk verhoogd. De hoogste 24-uurs gemiddelde concentratie fijn stof tot 9 uur ’s ochtends werd gemeten op een station in de stad Nijmegen dat was 277 microgram fijn stof per kubieke meter.

Deze hoogst gemeten fijn stof concentratie is duidelijk lager dan vorig jaar. Toen lag op hetzelfde tijdstip de hoogste concentratie boven het 400 microgram per kubieke meter. Naar verwachting zullen de fijn stof concentraties in de loop van de dag dalen, maar door het stabiele en rustige weer zal vooral in het midden en zuiden van het land sprake blijven van matige smog. In Nederland is er sprake van matige smog als de daggemiddelde concentratie fijn stof hoger ligt dan 50 microgram per kubieke meter. Van ernstige smog wordt gesproken bij 200 microgram per kubieke meter of hoger.

(RIVM - 2009)

De smogalarmkaart van RIVM voor 1 januari 2009

Gezondheidseffecten

Het inademen van fijn stof kan invloed hebben op de gezondheid. Een verhoogde concentratie van fijn stof in de lucht kan, samen met een gelijktijdig optredend mengsel van andere luchtverontreiniging, leiden tot een toename van luchtwegklachten, zoals astma-aanvallen, benauwdheid en hoesten. Vooral bij mensen met longaandoeningen, zoals astma en COPD en (oudere) mensen met hart- en vaatziekten, kunnen de klachten worden verergerd. Met de daling van de concentraties in de loop van de dag zullen eventuele klachten ook afnemen.

Informatie over smog

Informatie over de actuele smogniveaus en gezondheidseffecten staan op pagina 711 en 712 van NOS-Teletekst en op de website van het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit van het RIVM: www.rivm.nl/lml

Fijn stof?

Stoffen in gassen worden ook als zwevende deeltjes benoemd (PM- Particulate Matter), of fijne stof. Het zijn minuscule deeltjes van vaste of vloeibare stoffen in een gas. De bron van fijn stof zijn de mensen en de natuur. Sommige deeltjes komen in de natuur van oorsprong uit vulkanen, stof stormen, bos en grasland branden, levende vegetatie en zeewater druppels (zout).

Menselijke activiteiten, zoals de verbranding van fossiele brandstoffen in auto's, energiecentrales en diverse industriële processen, maar ook het genereren van grote hoeveelheden aërosolen (haarlak, deodorant spray) zijn ook een bron van grote hoeveelheid fijn stof.

Aërosolen die door menselijke activiteiten ontstaan, zijn momenteel goed voor ongeveer 10 procent van de totale hoeveelheid van aërosolen in de atmosfeer van de Aarde. Verhoogde concentraties van fijne deeltjes in de lucht zijn in verband te brengen met gezondheidsrisico's zoals hart- en vaatziekten, veranderde longfunctie en longkanker.

Fijn stof is een vorm van luchtvervuiling. Tot fijn stof worden in de lucht zwevende deeltjes kleiner dan 10 micrometer gerekend. Fijn stof bestaat uit deeltjes van verschillende grootte, van verschillende herkomst en dus met een verschillende chemische samenstelling.

Smog?

Smog is een soort van luchtverontreiniging. Het woord 'smog' is een samenvoeging van smoke ( rook) en fog (mist). De klassieke smog ontstaat als grote hoeveelheden steenkool worden verbrand en een mengeling van rook en zwaveldioxide ontwikkelt.

Tegenwoordig komt smog niet uit kolen, maar uit voertuigen en industriële emissies, die in de atmosfeer door zonlicht tot secundaire verontreinigende stoffen leiden.

Externe link: Smog index